در شعر فارسی همیشه دو جریان در کنار هم حضور داشته و در کار زایش و تولید بوده و هرکدام مسیر تحول خاص خود را پیموده‌اند.
جریان اول جریان شعر زاده‌ی درد است. در این جریان، دردهای عمیق معنوی سرچشمه‌ی جوشش اندیشه و فوران احساس و غلیان عاطفه در قالب شعر بوده، و شعری زاده که از جانی شورانگیز و خونی جوشنده مایه گرفته و ...

خیال شاعرانه فرآورده‌ی کارگاه تخیل آفریننده‌ی شاعر است در قالب صورت ذهنی چیزها، واقعیتها، رابطه‌ها، نسبتها، وضعیتها، نه آن‌گونه که در دنیای واقعی هستند بلکه آن‌گونه که ذهن سازنده و پردازنده‌ی شاعر بنابر ذوق شاعرانه‌ی خود می‌آفریند. به عنوان نمونه، در بند اول شعر "ماخ‌اولا"، ذهن خلاق نیما از واقعیت عینی یک رود تصویری ذهنی آفریده نه آن‌گونه که در دنیای واقعی است بلکه آن‌گونه که او تصور کرده...

 هر اثر هنری یا ادبی برای آن‌که بتواند موضوع کارش را که عبارت‌اند از اندیشه‌ها، احساسها و عاطفه‌های هنرمند، خوش‌آیند و ارزشمند بیان کند نیازمند عامل مهارکننده‌ای‌ست که به درون‌مایه‌های اثر شکل و ساخت بدهد. این عامل مهار کننده فرم نامیده می‌شود. پیتر هال در کتاب "نمایان با ماسک" نوشته: " نبود ف مهار هرگز هنر تولید نمی‌کند، و بدون مهار هرگز قابلیت درک ارزش هنر پدید نمی‌آید."...

 از ویژگیهای ممتاز شخصیت بتهوفن آزاداندیشی و آزادیخواهی او بود. هنگامی که بیست‌ودوساله بود، در یادداشتی نوشت: "آزادی را از هرچیز گرامیتر بداریم و به خاطر اورنگ پادشاهی هم هرگز به حقیقت خیانت نکنیم." وقتی که در سال 1789 آتش انقلاب فرانسه زبانه کشید، بتهوفن نوزده‌ساله بود. شعله‌های این آتش خیلی زود سراسر اروپا را فرا گرفت و ...

 منطق عبارت است از روش درست اندیشیدن و در عرصه‌ی اندیشه درست استدلال و استنتاج کردن. به بیان دیگر منطق دانشی‌ست که روش درست و اصولی رسیدن از مفروضها به حکمها و اثبات آنها را می‌آموزد و شیوه‌ی درست استدلال‌کردن و برهان‌آوردن و نتیجه‌گرفتن را یاد می‌دهد...

گاه این‌جا و آن‌جا از زبان افسوس‌خورندگان بر گذشته‌ی پرافتخار ایران و مقایسه‌کنندگان دیروز و امروز این جامعه شنیده می‌شود که "ما ملت متمدن با فرهنگی بودیم و غربیهای استعمارگر فرهنگ غنی و بارور ما را دزدیدند و به زور یا با حیله و ترفند آن را از ما گرفتند." آیا اگر فرهنگ یک جامعه حقیقی، بااصالت و عمیق باشد، قابل دزدیدن است؟...

گاه این‌جا و آن‌جا می‌شنویم که "جهان رو به سوی بی‌نظمی می‌رود، و در این جهان پیش‌رونده به سوی بی‌نظمی قانونها هم بنیانهای محکم و منظم خود را به‌تدریج از دست می‌دهند و جای خود را به هرج‌ومرج و اغتشاش می‌سپرند و بر جهان پفست‌مدرن آینده بی‌نظمی و آشوب حکم خواهد راند." حتا اگر هم جهان رو به سوی بی‌نظمی پیش برود و...

 تضاد عقل و عشق از بحثهای اساسی عرفان و فلسفه‌ی اشراقی است و عارفان بزرگ ما در این باره سخنان نغز گفته و شعرهای شورانگیز سروده‌اند. سنایی، عطار، جلال‌الدین محمد بلخی، حافظ، عراقی و جامی از شاعران بزرگی هستند که این تضاد را در قالب دیالوگهای جذاب بین عقل و عشق یا بین عقل و جنون بیان کرده‌اند...

 فرانسیس بیکن معتقد بود که اندیشه‌ی بشری در طی تاریخ تفکر دچار چندگونه "بت‌پرستی" بوده که چون بند و زنجیر بر دست و پای آنها پیچیده و آنها را اسیر خود ساخته و مانع رسیدن عقل و اندیشه به "حقیقت" شده است. به عقیده‌ی او برای آزاد ساختن اندیشه از این بند و زنجیر اسارت‌آور و رسیدن به حقیقت، نخست باید این بتها را شکست و ...

نخستین شرط کسب شناخت به دست آوردن ادراک است، یعنی انجام مشاهده‌های عینی که از ارتباطهای مختلف حسی و ذهنی با محیط پیرامون و اشیا و پدیده‌های دوروبر ناشی می‌گردد، ادراکی که حاصل فرایند مشاهده و بررسی رویدادهای عینی و پدیده‌های جانبی است. با مشاهده است که از نادانی به دانایی می‌رسیم و این حرکت در مسیری است که در آن ادراکهای گوناگونی کسب می‌شوند...