فرشته مولوی در نوشته‌ای با عنوان "آنی که نیما دارد" کوشیده تا آنِ نیما یوشیج را دریابد و پاسخ این پرسش را بیابد که "آنِ نیمای شاعر از کجا می‌آید؟" واژه‌ی‌ "آن" را هم نه به معنای رایجش (= زیبایی و خوبی توصیف‌ناپذیر- جذابیتی که با کلام  قابل بیان نیست) که به معنایی خاص و خودساخته، معادل مفهوم "شاعرِ درون"، گرفته است...

موضوع اصلی ادبيات به عنوان شاخه‌ای از هنر، و هم‌راه هنر هم‌چون شاخه‌ای از معرفت اجتماعی بشر، انسان است- چه در وجه فردی چه در وجه اجتماعی آن. از اين ديدگاه انسانها، از هر جنس و نژاد و سنی، اعم از زن و مرد، سياه و سفيد و زرد و سرخ، كودك و جوان و پير، شهری و روستايی و كوه‌نشين و جنگل‌نشين، يكسان مورد توجه، موضوع كار و طرف خطاب ادبيات قرار دارند...

زمان در "بوف كور" از معماهای بسيار پيچيده و گرههای کور است. كلافی‌ست سردرگم، لابيرنتی‌ست پيچ‌در‌پيچ. ماجرا در مرزهای بين خواب و بيداری، در مرزهای بين كابوس و رؤيا، در غريب‌گونه‌ای خلسه يا اغماء، يا در فضای محو و مه‌آلود خوابی مصنوعی ناشی از مصرف بيش از حد افيون و مخدرهای قوی رخ می‌دهد...

ترانه جوان‌بخت در متنی با عنوان "متافیزیک و زمان" کوشیده تا اندیشه‌های فلسفی پارمنیدس را از دیدگاه افلاتون‌گرایان اروپایی و آمریکایی نقد کند. منظورم از افلاتون‌گرایان، فلسفه‌شناسان و تاریخ فلسفه نویسانی هستند که به جهان با چشمهای افلاتون نگاه می‌کنند و چنان سرشار از عشق به افلاتون‌اند که ...

یکی از ویژگیهای چشم‌گیر داستان "گودمن براون جوان"- نوشته‌ی نثنیل هاثورن- حضور پررنگ دو عنصر رمز و نماد به صورت درهم‌آمیخته و ترکیب شده در شکل آن است. از همان بند اول داستان، خواننده گرایش نویسنده را به چشم‌گیر کردن این دو عنصر به روشنی احساس می‌کند. مثلاً نام کوچک براون- گودمن (مرد خوب)- و نام همسرش- فیث (ایمان)- تداعیهایی را ایجاد می‌کند که ...

در اوایل ماه مرداد، در سومین نشست "عصر روشن"، ضیا موحد، در میان صحبتهایش، این جمله‌ی بحث‌انگیز را بیان کرد: "به اعتقاد من، هنر از محدودیت بیزار است."  در واقع منظور ایشان این بود که "هنرمند از محدودیت بیزار است". این گزاره، در کنار دو این گزاره‌ی دیگر "شاعر هنرمند است، پس شاعر از محدودیت بیزار است" در مجموع تشکیل یک قیاس منطقی می‌دهد...

داستان کوتاه "گودمن براون جوان" از شاه‌کارهای گران‌قدر نثنیل هاثورن است. مک کیتان در مقاله‌ای با عنوان "تفسیری بر گودمن براون جوان" این مضمونها را که مفسران و تحلیلگران مختلف درون‌مایه‌ی اصلی این داستان کوتاه اثرگذار دانسته‌اند، برشمرده است:"واقعیت گناه، فراگیر بودن شر، گناه‌کاری پنهان و ریاکاری آدمها، ریاکاری پیوریتینیسم..."

"می‌تراود مهتاب" از سروده‌های سال ١۳۲۷ نیماست و از گرامی‌یادگارهای دوران اوج شکفتگی و بالندگی اوست. نیما تا این سال اغلب قله‌های شعر خود را درنوردیده و فتح کرده و آثاری گران‌قدر چون "خانه‌ی سریویلی"، "مانلی"، "ناقوس"، "پادشاه فتح"، "قوقولی‌قو"، "ققنوس"، "کار شب‌پا"، "که می‌خندد؟ که گریان است؟"، "بخوان ای هم‌سفر با من"، "خواب زمستانی" را سروده...

نیما گفته: "قدرت رسوخ هر گوینده بسته به این است که خود او با ماده و جهان خارجی که تأثرات و اندیشه‌های او از آن فراهم آمده تا چه اندازه مأنوس و مربوط بوده، با کدام وسیله این رابطه را جان‌دار و زبان‌دار ساخته است. به این معنی که چگونه ماده و جهان خارجی با اندیشه‌های بلافصل او، شکل برای بروز پیدا کرده است..."

متن "سيری در سلوك دولت‌آبادی" نوشته‌ی بهاء‌الدين خرمشاهی كه در شماره‌های 70 و 72 روزنامه‌ی شرق (28 آبان و 1 آذر1382)  در دو بخش و با عنوانهای "هم‌چنان در اوج" و "مهر زمين‌گير" منتشر شد، از نظر شيوه‌ی بررسی و پردازش موضوع آموزنده و جالب توجه است. در اين نوشته با نگاهی انتقادی به بررسی اين متن می‌پردازم...