|
هر اثر هنری دارای لایه‌ها و وجه‌های مختلف است و برای بررسی کامل و دقیق آن، لازم است که تمام لایه‌های اصلی و وجه‌های اساسی آن اثر مورد توجه قرار گیرد و بر روی آنها تمرکز شود. بدون تجزیه و تحلیل این لایه‌ها و وجه‌ها نمی‌توانیم شناخت دقیق و روشنی از تمام آن‌چه اثر هنری ارائه کرده، به دست آوریم.
نخستین حوزه‌ی تجزیه و تحلیل یک اثر هنری حوزه‌ی "شناخت" ارائه شده در آن است. در حوزه‌ی شناخت‌شناسی هر اثر هنری بررسی بخشهای زیر الزامی است:
۱- موضوع اثر هنری
۲- متن و زمینه‌ی اثر هنری
۳- مضمون اثر هنری
۴- محتوای هنرشناختی و شناخت هنری ارائه شده در اثر هنری
۵- سایر مضمونهای شناختی ارائه شده در اثر هنری اعم از شناخت علمی- فلسفی- اخلاقی- آیینی و دینی- حقوقی- سیاسی- اجتماعی- فرهنگی
۶- سطح و عمق شناخت ارائه شده در اثر هنری
۷- سنجش نقادانه‌ی وجه‌ها و جنبه‌های گوناگون شناختی در اثر هنری
دومین حوزه‌ی تجزیه و تحلیل هنری، حوزه‌ی نگرش ارائه شده در اثر هنری است. در این حوزه بررسی بخشهای زیر لازم است:
۱- نگرش کلی هنرمند به جهان، اجتماع و انسان
۲- نگرش هنرمند به موضوع اثر هنری
۳- نگرش ارائه شده در اثر هنری
۴- سنجش نقادانه‌ی نگرش ارائه شده در اثر هنری
سومین حوزه‌ی تجزیه و تحلیل اثر هنری حوزه‌ی زیبایی‌شناسی اثر هنری است. در این حوزه بررسی موردهای زیر ضروری است:
۱- چگونگی ارائه‌ی محتوای شناختی و نگرشی در اثر هنری
۲- فرم- ساخت- بافت- چهارچوب- و رابطه‌ی هریک با محتوای شناختی و نگرشی اثر هنری
۳- محتوای زیبایی‌پردازانه‌ی اثر هنری، نوع اثر و عناصر زیبایی‌شناسانه و استه‌تیکی اثر
۴- نو و کهنه در اثر هنری
۵- شخصی و اجتماعی در اثر هنری
۶- زبان و بیان اثر هنری و تکنیکهای بیانی و زبانی اثر
۷- سنجش نقادانه‌ی زیبایی‌پردازی اثر هنری
چهارمین حوزه‌ی تجزیه و تحلیل اثر هنری، حوزه‌ی ارتباط‌پذیری اثر است. در این حوزه بررسی موردهای زیر لازم است:
۱- اثر هنری برای چه گروهی از مخاطبان آفریده شده است؟
۲- اثر هنری پاسخ‌گوی چه مسائل اجتماعی- تاریخی- سیاسی- فرهنگی- هنری و غیره است؟
۳- اثر هنری چقدر "روز" و چقدر "ماندگار" است؟
۴- اثر هنری چه نوع سلیقه‌ها و انتظارهایی را ارضا می‌کند؟
۵- اثر هنری بیانگر چه واقعیتهایی است؟
۶- اثر هنری مدافع چه منافعی و رفع کننده‌ی چه نیازهایی است؟
مهر 1381
|
