بهار در آثار آهنگسازان موسیقی کلاسیک به شکلهای گوناگون بازتاب یافته است. شکوفایی طبیعت و نغمه‌ی پرشور مرغان بهاری سرچشمه‌ی غنی و پربار الهام به آهنگسازان بوده و آنها با الهام گرفتن از طبیعت سبز و شکوفای بهاری آثار ارزنده‌ای آفریده‌اند.
کنسوتو ویولن بهار از مجموعه‌ی "چهارفصل" اثر ویوالدی، از زیباترین آثار موسیقی درباره‌ی بهار است. این اثر که کنسرتو ویولن شماره‌ی ۱ از سری کنسرتو ویولنهای دوازده‌گانه‌ی اپوس ۸ است، دارای سه بخش آلگرو- آداجیو- پرستو است. موومان آلگرو فرارسیدن بهار را با آهنگی در مایه‌ی رقصی شبیه "بوره" و با فرم "رفندو" توصیف کرده است. در موومان آداجیو که بخش آرام کنسرتو است، تک‌نواز ویولن نغمه‌ای ملایم سر می‌دهد. هم‌زمان گروه ویولونها نوایی را می‌نوازند که یادآور صدای جنبش برگهای درختان هنگام رقص در نسیم بهاری‌اند. نوای ویولا هم مجسم کننده‌ی صدای سگ چوپان است که در دور دست عوعو می‌کند. موومان پرستو آهنگ رقص شاد و پرشور روستایی است.

یکی از آهنگسازانی که از موزیک چهار فصل ویوالدی الهام گرفت و اثری تحت تأثیرش ساخت، هایدن است. این آهنگ‌ساز یک افراتوریو به نام چهارفصل دارد که در آن یک خواننده‌ی زن و دو خواننده‌ی مرد هم‌راه با گروه کر و همنوازی ارکستر آواز می‌خوانند و چهارفصل طبیعت را توصیف می‌کنند. هایدن متن اراتوریوی چهارفصل را از تامسون- شاعر انگلیسی- اقتباس کرده است. این اراتوریو چهار بخش دارد. بخش اول آن "بهار" است و با مقدمه‌ای کوتاه آغاز می‌شود. آنگاه گروهی از روستائیان زنده شدن دگرباره‌ی طبیعت را ستایش می‌کنند. سیمون که دهقانی پیر است با آهنگی نشاط‌آور از به پایان رسیدن زمستان و آغاز بهار ابراز شادمانی می‌کند. سرانجام این بخش با آوازهای جمعی و دونفری که به سپاس از لطفهای بی‌کران طبیعت اختصاص دارد، به پایان می‌رسد.

آهنگ‌ساز دیگری که از چهارفصل ویوالدی الهام گرفت، بتهوون است. اثری که او با الهام از چهارفصل ساخته، سونات ویولن شماره‌ی ۵- اپوس ۲۴ است که از سوناتهای بسیار زیبا و در عین حال ساده‌ی بتهوون است و به سونات بهار مشهور شده است. بخش نخست این سونات با نوایی نشاطآور شروع می‌شود و به‌خصوص تم دوم که دارای تغییر مقام است، اثری نشاط انگیز در ذهن شنونده به جا می‌گذارد. بخش آهسته‌ی سونات یک آواز عاشقانه‌ی رمانتیک است. بخش سوم یک اسکرتسوی تند و مهیج است که تم اصلی آن با آهنگی پرشور نواخته می‌شود. بخش چهارم که به صورت رفندو است آهنگی جذاب و دل‌نشین است که جریان ملایم رودخانه‌ای را مجسم می‌کند.

شومان از دیگر آهنگسازانی است که برای توصیف بهار موسیقی ساخته است. موسیقی بهاری او سنفنی شماره‌ی ۱- اپوس ۳۸ است که به سنفنی بهاری مشهور است. این سنفنی که شومان آن را در سال 1840 ساخت، دارای چهار بخش است. بخش نخست آن نوایی شاد و نشاط انگیز دارد و حال و هوای شکوفان بهاری را مجسم می‌کند. بخش دوم رمانسی خیال‌انگیز و عاشقانه است که بیانگر عشقهای لطیف و پرشور بهاری است. بخش سوم اسکرتسوی قوی و مهیجی است که گاهی ضرب آن به والس تبدیل می‌شود. بخش چهارم هم رفندوی تند و نشاط‌آوری است که رقص و پایکوبی مجالس جشن و سرور در بهار را توصیف می‌کند.

آهنگ‌سازان دیگری چون شوبرت، مندلسن، برلیوز، چایکفسکی، گلازونف، اسویریدف، آهنگها و ترانه‌هایی در توصیف بهار ساخته‌اند که همگی دل‌نشین و نشاط انگیزاند.

فروردین 1389

نظرات شما (0)