روایت دوم از استوره‌ی زندگی و مرگ گیومرت که در آن او را مطابق شیوه‌ی نوشتار شاهنامه و تاریخ تبری- بلعمی کیومرث می‌نامیم، روایتی است که در متنهای فارسی کهن از جمله تاریخ تبری- بلعمی، شاهنامه فردوسی و آثار الباقیه ابوریحان بیرونی به یادگار مانده است...

روش هنری یک مقوله‌ی مشخص تاریخی است. در دوره‌های گوناگون رشد هنر، یا حتا در دوره‌ای یگانه، روندهای گوناگونی از روشهای آفرینش در سمت و سوهای مختلف، حتا متقابل و متضاد، جریان داشته‌اند. البته هر روش آفرینش هنری قانونهای عام تکامل هنری را بازتاب می‌دهد ولی روشهای گوناگون هنری از آن جهت مورد توجه قرار می‌گیرند که...

پیش از آن که به موضوع فرهنگ گفت‌و‌شنود بپردازم، نخست ناچارم نظری به مقوله‌ی فرهنگ بیندازم و تعریفی از آن ارائه دهم.  یکی از مشکلاتی که زبانهای غیر علمی و از جمله زبان پارسی دارند، کم‌دقتی و ناتوانی آنها در تعریف مفهومهای پیچیده‌ی علمی است...

نیما یوشیج و دکتر ارانی با هم از طریق خواهر و برادر نیما- ثریا و لادبن- آشنا شدند. لادبن (رضا) اسفندیاری در طول پاییز ۱۳۰۹ تا بهار ۱۳۱۰ در تهران بود و با دکتر ارانی رابطه داشت. دکتر ارانی در بازجوییهایش به این رابطه اشاره کرده و نوشته است ...

گروهی از هنرشناسان موسیقی را "نابترین" هنر می‌پندارند: "هنری که به طور کامل انتزاعی و مجرد از تمام تعلقهای مادی است، هنری به‌کلی مجزا از دنیای بیرون- یعنی طبیعت، جامعه و تاریخ- که نه بر آنها اثر می‌گذارد و نه از آنها اثر می‌پذیرد". ولی تاریخ موسیقی کلاسیک بطلان این پندار را اثبات کرده است و ...

اندیشه‌های زبان‌شناختی- ساختاری فردینان دو سوسور- زبان‌شناس سویسی- که پس از درگذشتش در کتاب "دوره‌ی زبان‌شناسی عمومی" جمع‌آوری و در سال ۱۹۱۵ منتشر شد، در پیدایش نظریه‌ی ادبی ساختارگرا و نقد ساختاری نقشی بنیادی داشت...

ایده‌ی وجود نوعی خاص از هوش یا ادراک که به طرز منحصربه‌فردی زیبایی‌شناسانه است، اساس نظریه‌ی کلی زیبایی‌شناختی شوپنهاور را تشکیل می‌دهد. بر اساس این نظریه، هر شعر ناب باید از دل این هوش و ادراک خلق شود و در جهت یاری رساندن به بازآفرینی و برانگیختن همان حالت در ذهن مخاطب باشد...

 یکی از نظریه‌های ادبی معطوف به خواننده که در اواخر قرن بیستم، توسط مایکل ریفاتر، معناشناس فرانسوی، مطرح شد نظریه‌ی توانش ادبی در تفسیر شعر است. مطابق این نظریه شعر نوعی کاربرد ویژه‌ی زبان است و برخلاف زبان معمولی که کاربردی و عملی است و برای اشاره به نوعی "واقعیت" به کار می‌رود، زبان شاعرانه بر پیام به‌عنوان "هدفی درخود" تأکید می‌کند...

دوران جوانی ناصرخسرو هم‌زمان بود با دوران شکوفایی نهضت اسماعیلیان فاطمی در مصر و ناصرخسرو که طبعی پژوهشگر داشت و تشنه‌ی حقیقت و عدالت بود، پس از پشت سر گذاشتن خامیهای دوران جوانی و کام‌رانی‌های ایام شباب، چون دچار انقلاب روحی شد و در پی یافتن پاسخ برای پرسشهای اجتماعی- فلسفی خود به کنکاش پرداخت...

بلز پاسکال نه تنها ریاضی‌دان و طبیعت‌شناس بزرگی بود، بلکه دونده و گریزنده‌ی بزرگی هم بود؛ دونده‌ای تیزپا و تندپو که با بیشترین سرعت ممکن، در آن واحد، هم از گرداب شک و هم از باتلاق عقل می‌گریخت. از دیدگاهی که او به جهان می‌نگریست چنین به نظر می‌رسید که زمین شک را نفی می‌کند و آسمان عقل را؛ و انسان...